Gebrochener Plural
Die Bildung des Plurals für Substantive und Adjektive in der arabischen Sprache wird von vielen lernenden als kompliziertes und komplexes THema empfunden. Das liegt daran, dass es neben dem regelmäßigen Plural für männliche und weibliche Worte auch noch den sogenannten gebrochenen Plural gibt. Dieser ist dadurch gekennzeichnet, dass das Pluralwort mehr oder weniger deutlich von der Ausgangsvariante im Singular abweicht. Für diese Form der Pluralbildung gibt es keine festgelegten Regeln, aber sogenannte Modellstrukturen. Hinsichtlich der Anzahl dieser Modellstrukturen gehen die Aussagen auseinander.
Auf koran-unterricht.de ist von 36 derartigen Modellstrukturen die Rede. Die Übersicht auf der Seite enthält allerdings lediglich 18 derartige Modelle.
Im Lehrbuch Matar - Arabisch werden die "wichtigsten Formen" in einer Übung vorgestellt, es sind dann insgesamt 14 Formen.
Auf learnarabiconline.com wird eine sehr komplexe Darstellung gegeben, dort ist sogar von mehr als 70 Formen, darunter 31 wichtigen, die Rede.
Auf http://en.wikipedia.org/wiki/Broken_plural werden 34 Singularformen aufgelistet, die zu 17 Pluralformen führen.
Unabhängig davon, wieviel Formen bzw. Muster tatsächlich existieren, ergibt sich für den Lernenden die Konsequenz, beim Erlernen der Vokabeln die dazugehörige Pluralform mitzulernen. In dem Maß, wie sich das Vokabular erweitert, wird sich auch ein Gespür für die Pluralbildung bei noch unbekannten Worten entwickeln.
Gruppierte Beispiele zum gebrochenen Plural
Die nachstehende Übersicht, die ich aus den verschiedenen Quellen zusammengestellt habe, umfasst 141 Wortpaare (Substantiv oder Adjektiv im Singular, dazu der gebrochene Plural. Diese Liste ist nicht alphabetisch sortiert sondern nach den Pluralmustern gruppiert. Es gibt in dieser Übersicht insgesamt 23 unterschiedliche Pluralmuster zur Bildung des gebrochenen Plurals für Substantive und Adjektive der arabischen Sprache.
| Deutsch | Arabisch Singular | Arabisch Plural | Muster |
| Familie | أُسْرة | أُسَر | فُعَل |
| Zimmer | غُرْفة | غُرَف | فُعَل |
| Wohnung, Appartment | شَقَّة | شُقَق | فُعَل |
| Satz | جُمْلة | جُمَل | فُعَل |
| Dorf | قَرْية | قُرى | فُعَل |
| Student | طَالِب | طَلَبة | فَعَلة |
| Träger | حامِل | حَمَلة | فَعَلة |
| Mörder | قاتِل | قَتَلة | فَعَلة |
| Stadt | مَدينَة | مُدُن | فُعُل |
| Buch | كِتاب | كُتُب | فُعُل |
| Prophet | رَسول | رُسُل | فُعُل |
| Schiff | سَفينة | سُفُن | فُعُل |
| Zeitung | صَحيفة | صُحُف | فُعُل |
| Insel | جَزيرة | جُزُر | فُعُل |
| Weg, Mittel | سَبِيل | سُبُل | فُعُل |
| aktiv | نَشيط | نُشَطاء | فُعَلاء |
| weise | حَكيم | حُكَماء | فُعَلاء |
| einsam | غَريب | غُرَباء | فُعَلاء |
| Partner | شَريك | شُرَكاء | فُعَلاء |
| Direktor, Manager | مُدير | مُدَراء | فُعَلاء |
| Kollege | زَميل | زُمَلاء | فُعَلاء |
| glücklich | سَعيد | سُعَداء | فُعَلاء |
| glücklich | سَعِيد | سُعَدَاء | فُعَلاء |
| Minister | وَزير | وُزَراء | فُعَلاء |
| Wissenschaftler | عالِم | عُلَماء | فُعَلاء |
| Dichter | شَاعِر | شُعَراء | فُعَلاء |
| Stück | قِطْعة | قِطَع | فِعَل |
| Nadel | إِبْرة | إِبَر | فِعَل |
| Können (auch:Beruf) | مِهْنة | مِهَن | فِعَل |
| Katze (männl.) | قِطّ | قِطَط | فِعَل |
| Frage | سؤال | أَسئِلة | أفْعِلة |
| Antwort | جَواب | أُجوِبة | أفْعِلة |
| Kloster | دَير | أدْيِرة | أفْعِلة |
| Fladenbrot | رَغيف | أَرْغِفة | أفْعِلة |
| Säule | عَمود | أعْمِدة | أفْعِلة |
| Lebensmittel | طَعام | أطْعِمة | أفْعِلة |
| Beispiel | مِثال | أَمْثِلة | أفْعِلة |
| Unterricht, Lektion | دَرْس | دُروس | فُعُول |
| Jahreszeit | فَصْل | فُصول | فُعُول |
| Haus | بَيْت | بُيوت | فُعُول |
| Schwert | سَيْف | سُيوف | فُعُول |
| Esel (jung), Fohlen | جَحْش | جُحوش | فُعُول |
| Herz | قَلْب | قُلُوب | فُعُول |
| Kunst | فُنّ | فُنون | فُعُول |
| Großvater | جَدّ | جُدود | فُعُول |
| Wissenschaft | عِلْم | عُلُوم | فُعُول |
| Loch | جُحْر | جُحُور | فُعُول |
| Abstammung, Ursprung, Herkunft | أَصْل | أُصول | فُعُول |
| Armee | جَيْش | جُيوش | فُعُول |
| Auge | عَيْن | عُيون | فُعُول |
| Löwe | أسَد | أُسود | فُعُول |
| Scheich | شَيْخ | شُيوخ | فُعُول |
| Gast | ضَيْفٌ | ضُيُوفٌ | فُعُول |
| Klasse, Jahreszeit | فَصْل | فُصول | فُعُول |
| Klasse, Reihe | صَفّ | صُفوف | فُعُول |
| Wurzel | جَذر | جُذور | فُعُول |
| verwandt, Verwandschaft | قريب | أَقرِباء | أفعِلاء |
| Freund | صَديق | أَصدِقاء | أفعِلاء |
| unschuldig | برئ | أَبرِياء | أفعِلاء |
| jämmerlich | شقي | أَشقِياء | أفعِلاء |
| Prophet | نَبي | أنْبياء | أفعِلاء |
| kostbar | عَزيز | أعِزّاء | أفعِلاء |
| klug | ذَكي | أذْكياء | أفعِلاء |
| Land | بَلَد | بِلاد | فِعَال |
| Kamel | جمل | جِمال | فِعَال |
| Lamm, Schaf | خَروف | خِراف | فِعَال |
| Mann | رَجُل | رِجال | فِعَال |
| Berg | جَبَل | جِبال | فِعَال |
| Kleid | ثَوْب | ثِياب | فِعَال |
| freigiebig | كَريم | كِرام | فِعَال |
| groß | كَبير | كِبار | فِعَال |
| Wind | رِيح | رِياح | فِعَال |
| Hund | كَلْب | كِلَاب | فِعَال |
| Schatten | ظِلّ | ظِلَال | فِعَال |
| Speer | رُمْح | رِمَاح | فِعَال |
| Land | بَلَد | بُلدان | فُعْلان |
| Mönch | راهب | رُهبان | فُعْلان |
| Stange, Metallstange | قضيب | قُضبان | فُعْلان |
| Hemd | قَميص | قُمْصان | فُعْلان |
| Junge, Jugendlicher | شابّ | شُبّان | فُعْلان |
| Wand | جِدار | جُدْران | فُعْلان |
| Arbeiter | عامِل | عُمّال | فُعَّال |
| Kaufmann | تاجِر | تُجَّار | فُعَّال |
| Schriftsteller, Autor | كاتِب | كُتّاب | فُعَّال |
| Leser | قارئ | قُرّاء | فُعَّال |
| Student | طالِب | طُلّاب | فُعَّال |
| Einwohner | ساكِن | سُكّان | فُعَّال |
| hungrig | جوعان | جَوعى | فَعلى |
| krank | مريض | مَرضى | فَعلى |
| durstig | عطشان | عَطشى | فَعلى |
| Zunge | لسان | أَلسُن | أفعُل |
| Monat | شهر | أَشهُر | أفعُل |
| Fuß | رِجل | أَرجُل | أفعُل |
| Faktor | عامل | عَوامِل | فَواعِل |
| Strasse | شارع | شَوارِع | فَواعِل |
| Schablone, Form | قالب | قَوالِب | فَواعِل |
| Braut | عروس | عَرائس | فَعَائِل |
| Stamm | قبيلة | قَبائل | فَعَائِل |
| Nachricht | رسالة | رَسائل | فَعَائِل |
| Firma | مصنع | مَصانِع | مفاعِل |
| Schule | مَدْرَسة | مَدارِس | مفاعِل |
| Büro | مَكْتَب | مَكاتِب | مفاعِل |
| Spielplatz | مَلْعَب | مَلاعِب | مفاعِل |
| Schwimmbad | مَسْبَح | مَسابِح | مفاعِل |
| Küche | مَطْبَخ | مَطابِخ | مفاعِل |
| Kleidungsstück, Gewand | مَلْبَس | مَلَابِس | مفاعِل |
| Moschee | مَسْجِد | مَسَاجِد | مفاعِل |
| Haus | مَنْزِل | مَنازِل | مفاعِل |
| Gebiet | مِنْطَقَة | مَنَاطِق | مفاعِل |
| Witwe | أرمل | أَرامِل | أفاعِل |
| Ort | مكان | أَماكِن | أفاعِل |
| nah | قريب | أَقارِب | أفاعِل |
| Bezirk | إقليم | أَقاليم | أفاعيل |
| Stil | أسلوب | أَساليب | أفاعيل |
| Woche | أسبوع | أَسابيع | أفاعيل |
| Adresse, Anschrift | عُنوان | عَناوين | أفاعيل |
| Baum | شَجَرة | اشْجار | أفْعال |
| Blatt Papier | وَرَقَة | أَوْرَاق | أفْعال |
| Literatur | أَدَب | آداب | أفْعال |
| Spiel | لُعْبة | ألْعاب | أفْعال |
| Melodie | لَحْن | ألْحان | أفْعال |
| Zeit | وَقْت | أوْقات | أفْعال |
| Abteilung, Department | قِسْم | أَقْسام | أفْعال |
| Junge | وَلَد | أَولاد | أفْعال |
| Grund | سَبَب | أَسْبَاب | أفْعال |
| Stift | قَلَم | أقْلَام | أفْعال |
| Herr, Gebieter | رَبّ | أرْباب | أفْعال |
| Großvater | جَدّ | أجداد | أفْعال |
| Tag | يَوْم | أَيَّام | أفْعال |
| Milde (Plural Träume?) | حِلْم | أَحْلَام | أفْعال |
| Viertel (Zahlwert) | رُبْع | أَرْبَاع | أفْعال |
| Tiefe | عُمْق | أعْماق | أفْعال |
| Wal | حوت | حيتان | فِعْلان |
| Rabe | غُراب | غٍرْبان | فِعْلان |
| Laute | عود | عيْدان | فِعْلان |
| Nachbar | جار | جيران | فِعْلان |
| rot | أَحْمر | حُمْر | فُعْل |
| einäugig | أَعْور | عوْر | فُعْل |
| Laden | دُكَّان | دَكَاكين | فَعاليل |
| Plantage | بُستان | بَساتين | فَعاليل |
| Schlüssel | مِفْتاح | مَفَاتِيح | فَعاليل |
siehe dazu auch Erklärung der Modellstrukturen
Anmerkungen zur technischen Erstellung
Die Übersicht wurde aus einer Excelliste erstellt. Zur Konvertierung nach HTML wurde das Excel-Makro XLS2HTML Ver 1.0 von Siegfried Mayer verwendet.
Danach wurde der erzeugt HTML-Code noch mit Notepad++ bereinigt.